Kalsedon taşın Mineralojisi Değerli taş olarak kullanılan birçoğu bolluk ve oluşum mekanizmasının çeşitliliği açısından kuvars ile karşılaştırılamaz. Kuvars ve bunun türevleri magmatik, sedimanter ve metamorfik kayaçlarda bulunur. Sertliği , klivaj sunmaması ve kimyasal stabilitesi nedeniyle özelliklerini uzun süre korumaktadır.
İnsanoğlunun kullandığı ilk ince taneli kuvars türü,’flint’dir. Medeniyetin uzun yolunda insanoğlu bu taşı silah ve alet olarak şekillendirmiştir. Daha sonra kuvarsın renkli türevleri büyülü özelliklere sahip olduğu kabul edilerek ziynet eşyası ve süstaşı olarak kullanılmıştır. Mineraller üzerine ilk çalışmalardan olan ”Theopherastus”un ”On Stones” (M.Ö.300) incelemesinde kuvars ve türevlerinden sıkça bahsedilmiştir. Bu çalışmada eski çağlarda sardion ve kalsedondan başka yaygın olarak kullanılan kıymetli bir taşın olmadığı saptaması da vardır.
Kalsedon olarak isimlendirilen bu taş kuvarsın (SIO 2) mikrokristalin dokudaki bir türevidir. Bu taşın Orta Anadolu’da Eskişehir’in 50km kuzeyindeki Sarıcakaya-Mayıslar mevkiinde büyük bir yatağı (yaklaşık 5 Milyon ton rezervi) bulunmaktadır. Eskişehir kalsedonları koyu-açık mavi, bazen mor renklerde opal ve agatın karışımı halinde ve dar mavi-beyaz çizgilidir. (Lace Chalcedony).
Kalsedon başta Türkiye olmak üzere çeşitli ülkelerden tedarik edilerek dekorasyon ve mücevher endüstrisinde kullanılmaktadır. Süstaşı olarak kuvars iki gruba ayrılmaktadır. Birinci grup gemolojistlerin kuvars olarak isimlendirdiği iri kristalli halidir. İkinci grup ise fiziksel farkılıklar sunmasına karşın gemolojistlerin kalsedon olarak grupladıkları kriptokristalin ve mikrokristalin türevidir.
SIO2’nin mikrokristalin türevleri Kuvarsın ince taneli türevleri, mikrokristalin ve kriptokristalin üyelerin karakterine bağlı olarak lifsi ve taneli olarak iki gruba bölünebilir. Bunlar arasındaki ayırım ince dokuları nedeniye, güçlü mikroskoplarla küçük tanelerin etüdü ile mümkün olmaktadır. Pratikte gemolojistler bir ayrım yapmamaktadır. Kalsedonun farklı türevleri, şeffaflık derecesi, renk, renk dağılımı temelinde özel isimler almaktadır.
